Jednym z najbardziej przełomowych momentów w historii sztucznej inteligencji był słynny pojedynek pomiędzy Garri Kasparowem (ówczesnym mistrzem świata w szachach) a Deep Blue (systemem komputerowym stworzonym przez IBM).
Garri Kasparow
Garri Kasparow – rosyjski szachista, szczycący się tytułem mistrza świata w szachach w latach 1985-1993. Znany z głębokiego zrozumienia gry i niezrównanej zdolności przewidywania ruchów przeciwnika. Czas jego szachowych triumfów zbiegł się z intensywnym rozwojem technologicznym, m.in. rozwojem komputerów i początkiem sztucznej inteligencji. Przechwalał się, że nigdy nie da się pokonać komputerowi w klasycznym meczu ze standardową kontrolą czasu.
Deep Blue
Jego przeciwnikiem został Deep Blue – system komputerowy stworzony przez zespół naukowców z IBM. Był on zdolny do przetwarzania 200 milionów pozycji na sekundę, co pozwalało mu na efektywne wykorzystanie podejścia brute force – wymagającej obliczeniowo metody siłowej, która polega na systematycznym wypróbowaniu każdej możliwej opcji, aż do znalezienia rozwiązania. To właśnie dzięki Deep Blue zespół IBM rzucił Kasparowi wyzwanie. 💁🏼♂️🖥️
Pierwszy mecz
Pierwsza partia miała miejsce 10 lutego 1996 r. Po 37 ruchach Kasparow, wcześniej przekonany o swojej wygranej, poddał się. Jednak po przeanalizowaniu gry maszyny, Kasparow wygrał całe spotkanie – remisując i wygrywając w 5 kolejnych partiach. Udowodnił, że ludzka intuicja doświadczenie mogą wygrać z surową mocą obliczeniową. Pojedynek pokazał jednak, że istnieje potencjał maszyn do gry na najwyższym poziomie, co stanowiło zapowiedź nadchodzących zmian.
Drugi mecz
Przed rewanżem w 1997 roku – bazę danych ulepszonego Deeper Blue o partiach szachowych rozbudowano o tysiące partii arcymistrzów. Ulepszono go także o istotne informacje z poprzednich partii z Kasparowem – co miało dać komputerowi większe szanse w starciu z mistrzem poprzez lepsze rozumienie jego stylu gry. Po udanym dla Rosjanina początku rozgrywki, komputer wykonał zaskakujący dla Kasparowa ruch. W późniejszych fazach meczu ówczesny mistrz świata, zdenerwowany i zmęczony, zaczął popełniać błędy, które doprowadziły do jego porażki.
Błąd oprogramowania
Po rozgrywce twórcy superkomputera przyznali, że niespodziewany ruch, który praktycznie zadecydował o wygranej był wynikiem… błędu w oprogramowaniu. Kasparow nie był przygotowany na to, że maszyna nie mogąc dokonać wyboru – wybierze ruch metodą „chybił-trafił”. Paradoksalnie, usterka doprowadziła do zwycięstwa Deep Blue nad człowiekiem.
Wpływ i znaczenie
Opisany pojedynek szachowy zademonstrował zdolność AI do wykonywania zadań, które do tej pory pozostawały domeną ludzkiego intelektu. Otworzyło to drogę do badań nad rozwojem algorytmów, co doprowadziło do stworzenia pierwszych samouczących się maszyn. Mecz Deep Blue vs Kasparow, tak istotny dla historii interakcji człowieka i maszyny, symbolizuje nieograniczone możliwości, jakie niesie za sobą postęp technologiczny.
Aleksandra Kawa